Chwasty

Zwalczanie chwastów

Nieodłącznym elementem uprawy buraka cukrowego jest konieczność starannej ochrony przed zachwaszczeniem. Niewielkie zagęszczenie roślin, powolny początkowy wzrost buraka oraz długi okres wegetacji sprzyjają intensywnemu rozwojowi chwastów. W zwalczaniu chwastów na plantacjach powszechnie stosuje się środki chemiczne. Powinny one być wykorzystywane jako ważne, ale nie jedyne, narzędzie regulacji zachwaszczenia. Istotne znaczenie mają także działania profilaktyczne, do których zaliczyć należy m.in. przestrzeganie zasad prawidłowego zmianowania, wybór stanowiska pod uprawę, odpowiednią agrotechnikę, wysiew w optymalnym terminie dobrych jakościowo nasion oraz nawożenie.

Warunkiem powodzenia ekonomicznego programu odchwaszczania buraków jest uzyskanie kontroli nad chwastami już po pierwszym zabiegu. Aby to osiągnąć, należy:

• Wykonać zabieg na chwastach jeszcze w fazie liścieni, stosując małe dawki herbicydów (dawki dzielone).
• Zabieg należy wykonać, gdy temperatura przy gruncie nie jest wyższa niż 20°C. Jeżeli temperatura w czasie dnia nie pozwala na wykonanie zabiegu – opryskiwanie najlepiej przeprowadzić wieczorem.

Dlaczego należy zwalczać chwasty?

• Konkurują z burakami o światło, wodę i składniki pokarmowe,
• Są żywicielami chorób i szkodników,
• Utrudniają zbiór zwiększając straty,
• Są przyczyną strat podczas przechowywania buraków,
• Komplikują przerób (czyszczenie, transport, krojenie).

Metody zwalczania chwastów

• Agrotechniczne 
• Mechaniczne 
• Chemiczne 

Substancje czynne występujące w środkach ochrony roślin

Do odchwaszczania buraka cukrowego zarejestrowanych jest w Polsce kilkadziesiąt herbicydów bazujących na kilkunastu niżej wymienionych substancjach czynnych. Większość firm chemicznych stosuje szereg mieszanin substancji czynnych lub ich ilości tworząc nowe preparaty.

Buraki cukrowe, ze względu na powolny wzrost we wczesnych fazach rozwojowych, narażone są na silną konkurencję ze strony chwastów. Dlatego zwalczanie chwastów jest bardzo ważnym czynnikiem plonotwórczym. Najliczniej występującymi chwastami  są gatunki, które w warunkach polowych wydają przeciętnie od 1000 do 5000 nasion, a są to: komosy, gwiazdnica pospolita, szarłat szorstki, tasznik pospolity itp.

Na wzrost kosztów ochrony herbicydowej ma wpływ występowanie tzw. trudnych gatunków chwastów, których zwalczanie wymaga większej uwagi.

Poniżej kilka przykładów chwastów, na które należy szczególnie zwrócić uwagę:

• Przytulia czepna – wymaga uwzględnienia w programie ochrony etofumesatu;
• Komosa biała – wymaga zwiększenia ilości herbicydów doglebowych lub zwiększenia dawki herbicydów kontaktowych, przeważnie w drugim lub w ostatnim dodatkowym zabiegu;
• Rdest ptasi – wymaga zwiększenia dawki metamitronu;
• Chwasty rumianowate (samosiewy rzepaku) – wymagają zwiększenia dawki metamitronu lub chlopyralidu w przypadku większego nasilenia lub w warunkach suchej pogody;
• Chwasty późno kiełkujące (tasznik pospolity, szarłat szorstki, gwiazdnica pospolita) – wymagają zwiększenia herbicydów doglebowych w ostatnim oprysku.

Chwasty jednoliścienne – powschodowe stosowanie graminicydów

Chwasty jednoliścienne mogą być przyczyną strat i utrudnień w zbiorze. Jednak zwalczanie ich jest stosunkowo proste i raczej nie sprawia plantatorom większych kłopotów. Poniżej kilka zasad związanych z stosowaniem graminicydów.

Termin stosowania oprysku:
– Gdy chwasty jednoliścienne są w fazie 2 – 3 liści,
– Gdy wilgotność powietrza jest właściwa (powyżej 60%),
– Gdy temperatura powietrza oscyluje w przedziale od 10 do 20°C.

Sposób stosowania:
– Przy małym nasileniu chwastów jednoliściennych graminicydy można stosować razem ze znanymi herbicydami w drugim lub trzecim zabiegu,
– Przy silnym zachwaszczeniu chwastami jednoliściennymi (perz) i przy uszkodzonych burakach (np. dużymi dawkami herbicydów lub przymrozkami)  zaleca się oddzielne stosowanie preparatów,
– Często stosuje się dodatek oleju do graminicydu (0,5-1,5l/ha), co poprawia skuteczność działania.

Zasady stosowania Środków Ochrony Roślin

• Przed zastosowaniem wybranego środka ochrony roślin należy dokładnie zapoznać się z etykietą – instrukcją stosowania.
• Nigdy nie należy używać środka nie posiadającego oryginalnej etykiety.
• Na terenie otwartym środki ochrony roślin należy stosować podczas bezwietrznej pogody lub przy bardzo słabym wietrze.
• Zabieg należy wykonywać wieczorem, po zakończeniu oblotu roślin przez pszczoły.
• Zabieg musi być przeprowadzany przy temperaturze przewidzianej dla danego środka ochrony roślin.
• Do zabiegu techniką naziemną pole powinno posiadać ścieżki przejazdowe.
• Do przygotowania chemicznego środka ochrony (cieczy użytkowej) nie można stosować mniejszej lub większej objętości wody niż zalecana na etykiecie.
• Ciecz użytkową należy sporządzać bezpośrednio przed zabiegiem, najlepiej z wykorzystaniem rozwadniacza, tzn. dodatkowego zbiornika opryskiwacza.
• Środki zwiększające zwilżalność i przyczepność środków ochrony roślin dodajemy do cieczy użytkowej bezpośrednio przed zabiegiem.
• Środki w formie proszków do sporządzania zawiesin wodnych oraz koncentratów zawiesinowych należy wstępnie rozprowadzić w małej ilości wody, a następnie rozcieńczyć je do konsystencji płynnej. Następnie wlewa się je przez sito wlewowe do zbiornika opryskiwacza napełnionego częściowo wodą. Wówczas można dopełnić zbiornik do pożądanego poziomu przy uruchomionym mieszadle.
• Podczas zabiegu konieczne jest utrzymanie stałej prędkości przejazdu opryskiwacza oraz ciśnienie, które zapewnią zastosowanie właściwej dawki cieczy użytkowej.
• Najczęstszym sposobem wykonywania zabiegów jest opryskiwanie roślin. W zależności od potrzeb wykonuje się opryskiwanie:
  • drobnokropliste, zalecane przy stosowaniu fungicydów,
  • średniokropliste, zalecane przy stosowaniu insekcydów,
  • grubokropliste, zalecane przy stosowaniu herbicydów.
• Informacje odnośnie rodzaju oprysku zawarte są w etykiecie – instrukcji stosowania środka ochrony roślin.
• Po zakończeniu każdego zabiegu (szczególnie po zakończeniu zabiegów jedną grupą środków) należy usunąć resztki cieczy użytkowej ze zbiornika opryskiwacza zgodnie z instrukcją. Opryskiwacz należy przepłukać czystą wodą uruchamiając urządzenie początkowo bez rozpylaczy, a następnie po ich zamontowaniu. Na koniec umyć opryskiwacz specjalnym środkiem dodając go do wody w zbiorniku.
• Po zakończonych zabiegach ochrony roślin należy zakonserwować elementy opryskiwaczy wskazane przez producenta w instrukcji opryskiwacza.
• Zabiegu ochrony chemicznej roślin nie należy przeprowadzać przy silnym nasłonecznieniu, ponieważ może to prowadzić do ich uszkodzenia.
• Niewykorzystanej cieczy użytkowej nie wolno pozostawiać w opryskiwaczu.
• Nie należy opryskiwać roślin mokrych (rosa, deszcz), zwiędniętych, jak również przed spodziewanym deszczem lub po przymrozkach.

Stan plantacji świadczy o plantatorze i cukrowni