Tematyka, lokalizacja, metodyka

Rozwój gospodarczy zawsze wymuszał i wymusza poszukiwanie nowych rozwiązań, po to by dobrze funkcjonować i być konkurencyjnym. Również produkcja rolna podlega zasadom ekonomii, a właściwe doradztwo ma ten efekt ekonomiczny wzmacniać. Doświadczenia i wdrożenia prowadzone przez Südzucker Polska S.A. są elementem wsparcia i pogłębienia wiedzy na temat uprawy buraków. Uzyskane wyniki są źródłem wiedzy, którą dzielimy się z naszymi plantatorami. Rocznie siejemy i zbieramy około 2000 poletek doświadczalnych, które są zlokalizowane w kilkunastu miejscach, rejonu działania SZP. Od samego początku naszej działalności ciągle poszerzamy zakres badań. Pierwsze doświadczenia w roku 2000 obejmowały tylko trzy tematy, w kolejnych latach problemów do rozwiązania i tematów przybywało. Obecnie skupiamy się na najważniejszych, najistotniejszych elementach decydujących o powodzeniu i kosztach uprawy. W 2025 roku prace doświadczalne obejmują 9 tematów które powinny pomóc utrzymać na wysokim poziomie rentowność uprawy buraków.

Rozwój działalności doświadczalnej w latach

Tematyka  doświadczeń prowadzonych w 2025 r.

  • Odmianowe – test 27 odmian
  • Fungicydowe – test 10 programów ochrony fungicydowej
  • Fungicydowe z odmianami o trzech poziomach odporności – test 3 odmian z trzema poziomami odporności na chwościka w połączeniu z czterema wariantami ochrony fungicydowej
  • Techniki uprawy – test 4 wariantów
  • Herbicydowe –  test 7 wariantów ochrony
  • Z przechowalnictwem – test 4 wariantów
  • Nawozowe z nawożeniem mikroelementami – test 7 wariantów
  • Nawozowe z  nawożeniem mineralnym NPK + BlueN – test 13 wariantów
  • Kolekcja 23 odmian z listy rekomendowanej 2025

Lokalizacja i tematyka doświadczeń w 2025 r.

Metodyka prowadzonych doświadczeń

Wszystkie badania wykonywane są w oparciu o rozbudowany system prowadzenia doświadczeń ścisłych. Polega on na testowaniu odmian, technik uprawy, programów ochrony, nawożenia, lub innych środków na niewielkich poletkach o powierzchni około 9 m2 w kilku powtórzeniach (3 do 4).

Dla poszczególnych tematów wygląda to następująco:

Odmianowe

Na przestrzeni ostatnich lat firmy nasienne wprowadzają na rynek coraz więcej nowych odmian. Głównym celem doświadczeń odmianowych jest znalezienie najlepszych materiałów charakteryzujących się wysokimi parametrami plonów i jakości.

Odmiany testowane są na poletkach trzyrzędowych o długości 6,5 m w czterech powtórzeniach. W prowadzonych doświadczeniach badamy: polową zdolność wschodów po 21 i 28 dniach od siewu, występowanie pośpiechów, zdrowotność korzeni, zdrowotność liści, plony, zawartość cukru i zawartość melasotworów.

Fungicydowe

Chwościk jest chorobą, która skutecznie może obniżyć plony i jakość produkowanego surowca. Na rynku znajduje się kilkanaście preparatów, z których możemy przygotować kilka programów ochrony, które ułatwiają walkę z chorobą. Niestety pojawiają się odporności a z tym związane niskie skuteczności ochrony.

Celem doświadczenia jest przetestowanie różnych programów ochrony fungicydowej opartych na kilku zabiegach (w zależności od rozwoju choroby 1 do 3), określenie ich skuteczności, kosztów oraz wpływu na:  zdrowotność liści, plony i jakość buraków. Doświadczenie jest prowadzone na poletkach sześciorzędowych o długości 6,5 m. Pierwszy zabieg wykonuje się w chwili wystąpienia pierwszych objawów choroby, kolejne w zależności od rozwoju nasilenia się chwościka. Po każdej aplikacji przeprowadzona jest ocena zdrowotności liści. Po zbiorze określamy plony, zawartość cukru, zawartość melasotworów i koszty.

Fungicydowe z odmianami o trzech poziomach odporności

W poszukiwaniu nowych rozwiązań  w temacie zwalczania chwościka, który w ostatnich latach, bardzo mocno występuje na naszych plantacjach, prowadzone jest doświadczenie fungicydowe z trzema odmianami, o różnym stopniu odporności na chwościka. Doświadczenie jest prowadzone na poletkach sześciorzędowych o długości 6,5 m. Każda odmiana chroniona jest w następujący sposób: wariant kontrolny bez zabiegu, wariant z jednym zabiegiem, wariant z dwoma oraz trzema zabiegami. Na doświadczeniu  wykonywane są oceny porażenia liści po każdej aplikacji fungicydu. Po zbiorze określamy:  końcową skuteczność działania wykonanych zabiegów, plony, zawartość cukru, zawartość melasotworów i koszty.

Techniki uprawy

Uprawa buraków w systemach uproszczonych, mulcz Strip Till to metody którymi  możemy zabezpieczyć plantacje przed erozją wodną i wietrzną. Dodatkowo techniki uproszczone ograniczają zużycie energii, ograniczają emisję CO2 pozytywnie wpływają na środowisko glebowe. Dzięki tym metodom możemy skutecznie obniżać koszty uprawy buraków poprzez wyeliminowanie kosztownego zabiegu, którym jest orka. Celem doświadczenia jest przetestowanie czterech  wariantów uprawy i określenie ich wpływu na koszty, polową zdolność wschodów, zdrowotność korzeni, plonowanie i jakość produkowanego surowca. Doświadczenie prowadzone jest w systemie łanowym. Na powierzchni łanu po wschodach buraków wytyczane są losowo poletka ścisłe (trzy rzędy o długości 6,5 m w trzech powtórzeniach), na których prowadzone są obserwacje. Po zbiorze określamy plony, zawartość cukru i zawartość melasotworów.

Herbicydowe

Ochrona herbicydowa stanowi kluczowy filar w uprawie buraków, który ma wpływ na koszty, wielkość osiąganych plonów  i jakość uzyskanego surowca. W doświadczeniu tym ocenie podlegać będzie 7 kombinacji  ich skuteczność w zwalczaniu chwastów, koszty ochrony oraz wpływ na plonowanie i jakość korzeni w porównaniu do kontroli bez zwalczania chwastów. Prowadzone jest ono na dwunastorzędowych poletkach o długości 20 m.

Z przechowalnictwem

Prawidłowe zabezpieczenie pryzm buraczanych przeznaczonych do przerobu w miesiącach zimowych, jest kluczowym elementem utrzymania odpowiedniej jakości przechowywanego surowca. W celu zabezpieczenia buraków przed szkodliwym oddziaływaniem warunków atmosferycznych związanych z zimowymi spadkami temperatur, pryzmy należy okryć specjalnymi włókninami. Celem doświadczenia jest przetestowanie trzech wariantów okrycia w stosunku do wariantu nieokrytego.

Nawozowe z nawożeniem mikroelementami

Mikroelementy są bardzo ważnymi składnikami odpowiadającymi za prawidłowy wzrost, plonowanie i jakość produkowanych buraków. Na rynku jest wiele produktów zalecanych do nawożenia dolistnego, a firmy które je rekomendują przebijają się w reklamowaniu ich zalet.  Celem doświadczenia jest przetestowanie skuteczności i kosztów kilku wariantów nawożenia mikroelementami, określenie ich wpływu na zdrowotność liści, plonowanie i jakość korzeni. Doświadczenie jest prowadzone na poletkach sześciorzędowych o długości 6,5 m.

Nawozowe z nawożeniem mineralnym NPK

Właściwe nawożenie, oparte o zbilansowanie potrzeb pokarmowych buraka i wcześniej wykonane analizy gleby, daje możliwość pełniejszego wykorzystania przez buraki cukrowe swojego potencjału plonotwórczego. Aplikacja nawozów pod konkretne zapotrzebowanie to także wymierne rezultaty ekonomiczne w uprawie. W doświadczeniu tym testowane będzie dziewięć różnych poziomów nawożenia NPK: 100%, 80%, 50% wynikających z zalecenia nawozowego w stosunku do wariantu kontrolnego – brak nawożenia. Prowadzone jest ono na poletkach o powierzchni 100m2.

Kolekcja odmian z listy rekomendowanej 2025

Wybór odmian rekomendowanych do obsiewu plantacji, oparty jest na wynikach doświadczeń odmianowych prowadzonych przez Dział Doświadczeń SZP i COBORU. Dla lepszej, pełniejszej oceny i porównania odmian nasion buraka cukrowego oferowanych plantatorom, założona zostanie kolekcja odmian w jednej lokalizacji, w układzie łanowym. Celem doświadczenia będzie ocena obsady, zdrowotności korzeni i liści, plonowania i jakości.